بهترین پزشک : کبد چرب یکی از بیماری هایی است که امروزه بسیاری از افراد به آن مبتلا هستند. چربی در کبد غیر طبیعی نیست اما در صورتی که بیش از حد باشد فرد دچار چربی کبد خواهد شد. اگر کبد فردی دارای 5 تا 10 درصد چربی باشد بدین معنی است که وی داری کبد چرب است.
این بیماری معمولاً در مراحل اولیه آسیبی ایجاد نمی‌کند و علائمی ندارد اما در صورت بدتر شدن می‌تواند منجر به آسیب جدی به کبد ازجمله سیروز شود. بالا رفتن سطح چربی در کبد باعث افزایش احتمال ابتلا به دیابت، فشار خون بالا و بیماری کلیوی می‌شود.
علت بیماری کبد چرب چیست؟
چرب شدن کبد می‌تواند ناشی از مصرف زیاد الکل باشد اما اکثر افراد مبتلا به این بیماری دچار بیماری نوع غیرالکلی هستند.
- فشار خون بالا
- افزایش کلسترول و تری گلیسیرید خون
- ابتلا به دیابت نوع ۲
- اضافه‌وزن و چاقی به‌خصوص در اطراف شکم
برخی افراد به دلایل دیگری مثل سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)، هپاتیت B مزمن، هپاتیت C مزمن، بیماری هموکروماتوز و عوارض جانبی بعضی از داروها به چرب شدن کبد مبتلا می‌شوند.
انواع کبد چرب کدامند؟
کبد چرب الکلی : نوعی از بیماری که به علت مصرف بیش از حد الکل ایجاد می‌شود. نوشیدن زیاد الکل باعث تجمع چربی در کبد می‌شود. افرادی که الکل مصرف می‌کنند، باید مصرف آن را محدود کنند، تا به این بیماری مبتلا نشوند. در کشورهایی مانند ایالات متحده آمریکا که مصرف الکل زیاد است، حدود ۵% جمعیت دچار این بیماری هستند.
کبد چرب غیر الکلی : نوعی از بیماری که به علت عاملی غیر از الکل مانند ژنتیک، چاقی، دارو و غیره ایجاد می‌شود. این نوع از بیماری ارتباطی با مصرف الکل ندارد. از هر سه بزرگسال، یک نفر و از هر ۱۰ کودک یک نفر ممکن است به این بیماری مبتلا شوند. علت دقیق ایجاد این نوع از بیماری مشخص نیست. اما در افراد چاق و دیابتی بیشتر دیده می‌شود.
علائم کبد چرب
- درد شکم
- از دست دادن اشتها
- کاهش وزن
- ضعف یا خستگی
- حالت تهوع
- خارش پوست
- زردی پوست و چشم
- کبودی پوست و خونریزی آسان
- ادرار تیره‌رنگ
- تغییر رنگ مدفوع
- تجمع مایع در شکم (آسیت)
- تورم پاها
- خوشه‌های قابل‌مشاهده از رگ‌های خونی زیر پوست
- بزرگ شدن سینه در مردان
- سرگیجه
چطور چرب بودن کبد تشخیص داده می شود ؟
بررسی فیزیکی
ممکن است پزشک شما با لمس یا ایجاد فشار در ناحیه‌ی کبد به التهاب آن پی ببرد. چنانچه کبد شما در اثر التهاب بزرگ شده باشد، قابل لمس خواهد بود؛ البته در شرایطی هم کبد شما دچار التهاب شده اما از لحاظ ابعادی بزرگ‌تر نشده است.
بیوپسی کبد
بیوپسی کبد بهترین روش برای تشخیص نوع و شدت بیماری کبد است. البته از این روش زمانی استفاده می‌شود که روش‌های دیگر پاسخ قطعی در تشخیص بیماری نداده باشند.
آزمایش خون
در بسیاری از موارد، آزمایش خون با مشخص کردن افزایش آنزیم‌های کبدی می‌تواند وجود این اختلال را تأیید کند. برای مثال ممکن است پزشک شما از آزمایشگاه بخواهد تا فاکتورهای آلانینآمینوترانسفراز (ALT)یاآسپارتات ترانس آمیناز (AST)را در خون شما اندازه‌گیری کند.
تصویربرداری
پزشک برای تشخیص دقیق‌تر نوع التهاب کبد می‌تواند، سونوگرافی، MRI یا سی‌تی‌اسکن را پیشنهاد دهد. روش دیگری هم به نام الاستوگرافی بافت نرم با امواج فراصوت (VCTE) وجود دارد که با بررسی سفتی بافت‌ها، بیماری را تشخیص می‌دهد.
چطور از چرب شدن کبد جلوگیری کنیم؟
- عدم مصرف غذاهای فست فود
- حذف یا مصرف بسیار کم نوشابه و سس
- مصرف میوه جات و سبزیجات
- تحرک کافی: کم تحرکی کنار گذاشته شود و یک برنامه منظم برای فعالت روزانه خود داشته باشیم. این برنامه منظم روزانه نه تنها باعث کمک به درمان می شود بلکه این تحرک و ورزش ها به سلامتی بدن کمک زیادی می کند.
- دوری از استرس: استرس رابطه مستقیمی با چرب شدن کبد دارد بنابراین با کنترل استرس و درمان آن هم به بیماری کبد چرب و هم به عملکرد طبیعی بدن کمک شود و توجه داشته باشیم استرس در موارد زیادی روی فعالیت مغز عملکرد متابولیسم بدن تاثیر می گذارد و موجب اختلال در آنها می شود.
- درمان بیماری های زمینه ای: یک سری از بیماری های زمینه ای وجود دارند که باید حتما درمان شود که می توان به بیماری های متابولیسمی مانند دیابت و اختلالات مادرزادی اشاره کرد.
درمان های خانگی برای کبد چرب
درمان با کاهش وزن
بیشتر افرادی که کبدی چرب دارند شاخص توده بدنی آنها از حد نرمال خارج شده. البته به ندرت افرادی را ممکن است ببینید که وزن پایین دارند اما دچار کبد چرب هستند! اولین مرحله برای درمان چربی کبد، پایین آوردن وزن است. استفاده از رژیم غذایی مناسب و کاهش وزن به درمان کبد چرب کمک می‌کند.
خوردن مواد غذایی مناسب
- کاهش چربی و کربوهیدراته.
- استفاده ازامگا 3 موجود در ماهی‌های چرب مانند سالمون، ساردین و تن.
- استفاده از امگا 3 موجود در منابع گیاهی شامل گردو، بذر کتان، شاهدانه و روغن زیتون، آجیل‌ها.
- مصرف روزانه یک گرم مکمل روغن ماهی.
- محدود کردن چربی‌ها و خودداری از چربی‌های اشباع شده.
- بهترین پروتیین غذاهای دریایی ومرغ و گوشت بدون چربی است. البته در نظر داشته باشید که پروتیین گیاهی بهتر از حیوانی است.
- رژیم غنی از میوه و سبزیجات باشد. مصرف سبزیجات به علت داشتن فیبر زیاد و ویتامین توصیه می شود.
- مصرف فیبر را با استفاده از غلات کامل، برنج قهوه‌ای افزایش دهید.
- از مصرف شیرینی جات آماده خودداری کنید.
- از خوردن نوشیدنی‌های قندی خودداری شود.
- برای پخت و پز از روغن‌های مایع کانولا و زیتون استفاده کنید.
